header

De hakama is een doorgaans donker gekleurde broekrok die door beoefenaars van bepaalde oude Japanse krijgskunsten (budo), zoals iaido, kendo en aikido, wordt gedragen. Dit traditioneel kledingstuk wordt toegewezen aan de Samoerai klasse. Origineel diende deze wijde broek om de benen van de Samoerai ruiters te beschermen tijdens het paardrijden. Nadat de Samoerai van gewapende ruiterij hervormd werden tot voetsoldaten, stonden zij er op om deze "ruitersbroek" te blijven dragen om zich als een gemakkelijk te identificeren en aparte klasse te profileren.

Er bestaan verschillende soorten van hakama. De meest voorkomende, en ook degene die in de Japanse budo gebruikt wordt, is de joba hakama (de originele ruitersbroek).

Nog tot op de dag van vandaag wordt dit traditioneel kledingstuk tijdens formele gelegenheden en ceremonies in Japan gedragen, zowel door mannen als door vrouwen. Het dragen van de hakama behoort tot de traditie van de (meeste) scholen van de oude budo.

Binden van de hakama

Correct gedragen is de hakama rond de middel gebonden, en valt hij tot op enkelhoogte.

Vouwen van de hakama

Correct gedragen is de hakama rond de middel gebonden, en valt hij tot op enkelhoogte.


Symboliek

In de verschillende budo wordt gezegd dat de 7 plooien (hida) van een hakama (5 voor, 2 achter) voor de 7 deugden van bushido (Weg van de Krijger) staan:

1.Gi- De juiste beslissing.
2.Yu- Dapperheid.
3.Jin- Medeleven; welwillendheid..
4.Rei- De juiste handeling; hoffelijkheid..
5.Makuto- Oprechtheid; nauwkeurigheid..
6.Meiyo- Eer..
7.Chugi- Toewijding; loyaliteit..

De hakama dient er dus toe om ons te herinneren aan de ware natuur en eigenschappen van bushido. Het dragen ervan symboliseert de tradities en kunsten die van generatie op generatie zijn overgegeven. Tijdens het beoefenen van deze budo streven we er dus naar om deze deugden hoog te houden.

Hakama: yudansha statussymbool?

Morihei Ueshiba.

In verschillende Japanse krijgskunsten (zoals Aikido en Ju-jutsu) zijn er verschillende scholen die het dragen van de hakama alleen toestaan aan yudansha (houders van een Dan graad). Van origine was deze maatregel echter alleen als tijdelijk principe ingevoerd, aangezien grondstoffen algemeen schaars waren in het post-WW II tijdperk. Op deze manier konden de budo beoefenaars hun - vaak zelfgemaakte - hakama langere tijd vrijwaren van slijtage. Het was dus zeker niet de bedoeling dat de hakama een symbool zou worden voor houders van een Dan graad.

Morihei Ueshiba, de ontwikkelaar van Aikido, stond er op dat iedereen de hakama zou dragen, zelfs de beginnende studenten. Zonder hakama de dojo betreden was zelfs onbeleefd, en werd als een totaal gebrek aan fatsoen beschouwd. Correcte etiquette en attitude voor het beoefenen van budo vereist dus het dragen van een hakama.

Hedendage wordt het strikte beleid van Morihei Ueshiba aangaande het dragen van een hakama niet meer door alle dojo gevolgd. De betekenis van de hakama is gedegenereerd van een symbool voor traditionele deugden naar een statussymbool voor yudansha. Er moet opgelet worden dat in deze scholen de yudansha hun bescheidenheid niet verliezen. De hakama mag helemaal niet beschouwd worden als een visueel symbool van superioriteit (hetzelfde geldt voor het dragen van de zwarte Dan gordels in de modernere budo zoals bijvoorbeeld Judo). Dit zou een negatieve impact hebben op de nagedachtenis van de meesters, en een belediging voor de echte waarde van bushido.

Bron: Mitsugi Saotome Sensei, "The Principles of Aikido".

Terug naar top
header
header
Agenda
Evenementen
Foto gallery
Nieuws archief
Online artikels
Site map